Özel gelişim gösteren çocukların eşit yaşam koşullarına sahip olmasının dünyamızı nasıl güzelleştirdiğini anlatan filmleri Uluslararası Gençlik Ödül Programı çalışmalarımız kapsamında ODTÜ Geliştirme Vakfı Lisesi Öğrencileri ile birlikte inceledik. 

               

Farkındalık Filmleri çalışmamızın ilk filmi “Rain Man” filmiydi.Muhteşem ikili Dustin Hoffman ve Tom Cruise’un birbiriyle tamamen zıt karakterli iki kardeşi canlandırdığı #RainMan, Los Angeles’ta maddiyate dayalı bir hayat süren fırlama Charlie (Tom Cruise) ile otizmli Raymond’un (Dustin Hoffman) dramatik ama aynı zamanda eğlenceli serüvenlerini anlatıyor. Hikayemiz babasının ölüm haberini alan Charlie’nin kendisine kalacak miras hakkında hayaller kurarken babasının ona sadece 1949 model bir Buick bıraktığını, servetin tamamını Charlie’nin daha önce varlığından haberdar olmadığı ağabeyi Raymond’a kaldığını öğrenmesi ve daha önce hiç tanışmadığı abisi Raymond’u kaldığı klinikten kaçırıp ülke çapında bir seyahate çıkarmasıyla başlıyor... Charlie, yol boyunca ağabeyinin yaşamı zorlaştıran alışkanlıklarıyla çileden çıksa da otizmli Raymond’un matematik ve hafızalama konusundaki insanüstü yeteneği karşısında bol bol hayrete düşerken, aynı zamanda kendini keşfetme fırsatı buluyor.

Öğrencilerimiz “Rain Man Filminde Tom Cruise’un Canlandırdığı ”Charlie” Karakteri Yerinde Siz Olsaydınız Nasıl Hissederdiniz?” sorusunu cevaplayarak Rain Man Filmini değerlendirdiler.


Rain Man Filminde Tom Cruise’un Canlandırdığı ”Charlie” Karakteri Yerinde Siz Olsaydınız Nasıl Hissederdiniz?

“Charlie yerinde ben olsaydım ben de başlarda onun gibi ne yapacağımı bilemez bir halde olurdum. Raymond'a karşı nasıl bir tutum takınmam gerektiğini bilemez, başlarda onu gözlemlemekle yetinirdim. Raymond'ın otizmi nedeniyle bağlı olduğu katı rutinlerini öğrenir ve ona uyum sağlamaya çalışırdım. Vakit geçtikçe de onu zamanla daha iyi tanımaya başlayacağım için Raymond'la daha iyi bir ilişki kurabilirdim. Onu yetenekleri konusunda teşvik ederdim ve hayatıma farklı bir bakış açısı  girdiği için mutlu olurdum.”
Begüm Koç -9.Sınıf

“Ben Charlie'nin yerinde olsaydım böylesine özel bir kardeşim olduğu için kendimi şanslı hissederdim ve en başta ona karşı olan tutumumdan dolayı utanç duyardım.”
Ceyda Akın - 9.Sınıf

“Charlie karakterinin yerinde olsaydım ve otizmli bir ağabeyim olduğunu öğrenseydim, ona sıcak davranır, onu tanımaya çalışırdım. Onunla olabildiğince vakit geçirirdim ve iletişim kurarken dikkatli davranırdım.”
Ayşe Zeynep Papila - 9.Sınıf

“Ailemin son üyesi olarak bildiğim babamın da ölümünden sonra küçükken ayrı düştüğüm bir ağabeyimin olduğunu öğrenmek benim için tutunacak bir dal oluştururdu ancak ağabeyimin otizmli olduğunu öğrenmek “Onunla ilişki kurabilecek miyim?” şeklinde bir endişe yaratırdı. Eğer Charlie gibi otizm hakkında fazla bilgiye sahip olmasaydım, özellikle ağabeyimin ismini söylememe rağmen dönüp bakmaması beni üzerdi. Ancak en sonunda onu öpmeme izin vermesi ve benim yanımda güldüğünü görmek benim için her şeyden daha değerli olurdu.”
Begüm Atay - 9.Sınıf

“Tom Cruise’un canlandırdığı Charlie karakteri yerinde ben olsaydım ilk başta çok şaşırırdım. Babamın, bilmediğim, hiç tanımadığım abime mirasını bırakmasına inanamazdım ama sonrasında önceliğimi miras yapmadan gidip abimi tanımaya çalışırdım. Onla iyi geçinmek, onu iyi tanımak için elimden gelen her şeyi yapardım.”
Alara Altay - 9.Sınıf 

“Ben olsaydım şaşırmış, kafası karışmış hatta belki de sinirlenmiş olabilirdim. Ancak daha sonra kardeşimi tanıdıkça başta benim zorlandığım, beni üzen şeylerin aslında belki de bir hediye olduğunu anlar ve kendimi şanslı hissederdim”
Sevgi Selvi – 10. Sınıf

“Charlie'nin verdiği tepkiye benzer bir tepkim olurdu. Bir anda hayatınıza asla tanımadığınız, üstelik daha önce insan olarak görmediğiniz, biri girse, tepkim negatif olurdu. Fakat, zamanla, alıştıktan sonra onunla iletişim kurup sağlıklıdır ilişki kurmaya çalışırdım.”
Murat Kılıç – 9.Sınıf

“Ben Charlie'nin yerinde olsaydım aynı onun yaptığı gibi yapardım. Kardeşimin otizm spektrum bozukluğu olduğuna aldırmadan onunla kaliteli vakit geçirir ve kaybettiğim ailemi tekrar bulmamın heyecanı ve mutluluğu içinde olurdum. Raymond'un yaşa tarzına da saygı duyar ve o nasıl istiyorsa ona göre hayatımı biçimlendirirdim. Kısacası otizm spektrum bozukluğu olan bir ağabeyim olduğu için utanmak, onu dışlamak, onu ötekileştirmek ve onu kabul etmemek yerine onu ailem bilir ve ömrümün geri kalanını onunla geçirirdim.”
İpek Battal – 9.Sınıf

““Rain Man” filminde Tom Cruise’un canlandırdığı Charlie karakteri hayatta belli zorluklar içinde yaşayan biriydi. Bundan sonra babasının ölümüyle de ona kalan mirası az bulması, otizmli bir ağabeyinin olduğunu öğrenmesi ve bununla da kalmayıp ağabeyinin ondan çok daha fazla ve yüklü bir miktarda bir mirasın kaldığını öğrenmesi onu bulunduğu konumdan daha da zorlu bir duruma sokmuştur. Böyle bir durumda aşırı tepki gösterip ağabeyini kimseye sormadan alıp gitmesi, tek istediğinin 3milyon dolar olması ve ona başlarda iyi davranmaması iyi ve normal bir davranış değildi. Ben onun yerinde olsaydım; yeni bir ağabeyimin ve otizmli biri olduğunu öğrendiğimde parayı umursamayıp onunla vakit geçirip durumu anlamaya çalışırdım. Çünkü bunca zaman içinde ilk defa ağabeyimi bulmuş olsam bir sürü sorum olurdu ve vakit geçirmek isterdim. Ama bu vakti de ağabeyimin rahat olduğu ve istediği şekilde olmasını isterdim çünkü otizmli bireylerin kendini güvende hissetmesi çok önemli.”
Zeynep Eroğlu -10.Sınıf

“Beklediğim şey olmadığı için çok şaşırırdım ama bir yandan da babamla verdiği bu karar yüzünden hem gurur duyardım hem de daha çok saygı duyardım. Aklından geçenleri anlamaya çalışırdım.”
Zeynep Küçükekşi – 9.Sınıf

“Rain Man filminde Tom Cruise'un canlandırdığı Charlie karakterinin aile bağı pek güçlü değil. Erken yaşta annesini kaybetmiş ve babasıyla gençliğinden beri arası iyi olmayan Charlie'nin çok uzun yıllar boyunca bir kardeşi olduğuna dair en ufak bir bilgisi bile yok. Çocukken ona gelip şarkı söyleyen hayali arkadaşı Rain Man, aslında onun abisi. Ben Charlie'nin yerinde olsaydım yıllar boyunca kardeşim olduğunu bilmediğim için hem sinirlenir hem de üzülürdüm. Çocukluğumun, gençliğimin bir parçası olsun isterdim kardeşim. Onun varlığını bilmeden büyümek beni üzerdi. Birlikte geçiremediğimiz seneleri telafi etmeye, onunla bir bağ kurmaya çalışırdım. Bir kardeşim olduğunu ve onun otistik olması belki ilk başta bana ağır gelebilirdi ama kardeşimle bağ kurmaktan asla çekinmezdim.”
Nehir Polat - 9.Sınıf

“Charlie yerinde olsam önce abim olması durumunu kabul edemeyebilirdim. Ancak onun otizimli oluşu ona karşı olan fikirlerimi değiştirmezdi. Onun abim olduğunu kabullendikten sonra onun için hayatı kolaylaştırmaya ve onun hayat akışına adapte olmaya çalışırdım. Bir abim olması durumu yıllar sonra kabullenmesi zor bir durum olsada vakit geçirdikçe onunla anlaşıp , iyi vakit geçirmeye çalışırdım. Charlie'nin ilk başta hissettiği duygular sinirli bir halde olmasının sonucuydu. Ailesinin bir üyesini kaybetmenin ve bir abisi olduğunu öğrenmenin verdiği şok duygusuyla hareket ediyordu. Ayrıca işlerinde de sorun vardı. Yüklü bir miktarda borcu olması durumu bazı şeyleri fark etmesini engelliyordu. Otizim kavramının ne olduğunun çok bilinmediği bu dönemde Charlie'nin ilk başta tahamül edemeyişi anlayışla karşılanabilir. Ben de bu durumda ilk öğrendiğimde ani tepkiler verebilirdim ama sonrasında onu anlamaya ve empati kurmaya , bir bağ kurmaya çalışırdım. Filimin sonunda da olduğu gibi abimle aramda bir bağ kurmaya çalışırdım.”
Defne Güzel – 10.Sınıf

“Rain Man filminde Tom Cruise’s canlandırdığı Charlie karakteri yerinde olsaydım ve bütün mirasın başka birisine verildiğini öğrenseydim ilk başta ne düşüneceğimi veya yapacağımı tam olarak bulamazdım. Daha sonra, o kişiyi Charlie gibi bulur ve kardeş olduğumuzu öğrendiğimde Charlie gibi kızmak ve kaçırmak yerine onla gerçekten aramızda bir bağ kurmak isterdim. Babamla yaşayamadığım yılların ve annemin erken ölümüyle beraber gelen acıları kardeşimle kurduğum güçlü bağ azaltabilirdi. Ayrıca, ona yardım etmek, beraber vakit geçirmek ve onu tanımak isterdim. Ayrıca “Rain Man” hikayesini duyduğumda çok duygulanırdım ve  bu aramızdaki bütün buzların çözülmesini sağlardı.”
Yağmur Uygun – 9.Sınıf

“Charlie, filmin başında sadece para kazanma arzusuyla hareket ediyorken planları arasında kendini abi-kardeş sevgisi ortasında buldu. Kardeşi üstün zekalı ama topluma uyum sağlayamayan; kendisi ise bencil, paragöz ama derinlerde büyük samimiyetle sevgiye kucak açmak isteyen çocuk. Gerçek bir ilişki kurmamış olduğum, insani ve tabii duyguları paylaşamadığım babamın; benim hayatımım anlamı olan "parayı" bana layık görmeyip varlığından yoksun büyüdüğüm bir "değişiğe" verdiğini duysam bu garip insanı tanımak isterdim. Otizmi öğrenmek, ilişkilerini anlamak tek derdim olurdu. Charlie'nin hissettiği gibi bir dehanın abisi olmaktan gurur duyardım ilerleyen zamanlarda. Bu insanın benim en yakınım olduğunu düşünerek onu tanımak için fırsatlar yaratırdım. ”
Eda Ayvaz – 9.Sınıf

“Ben öncelikle Ray'i kaçırmazdım. Otizm hakkında bilgi sahibi olduğum için onu zor duruma sokmak istemezdim ve onu konfor alanı olan, düzeninin olduğu Wallbrook'tan başka bir yere götürmezdim. Ancak eğer onu kaçırmış olsaydım ve Charlie gibi otizm hakkında bilgi sahibi olmasaydım ona biraz sinir olabilirdim. Dürüst olmak gerekirse otizm spektrum bozukluğunu bilmeyen birinin böyle kişileri anlayamaması ve onlara sinir olmaları gayet doğal. Bu nedenle herkesin otizm hakkında daha fazla bilgi edinmesinin gerektiğini ve bu sayede insanların otizmli bireylere karşı daha hoşgörülü ve anlayışlı olabileceğini düşünüyorum. Bilgilendikçe daha anlayışlı oluyoruz.”
Buse Bozbaş – 9.Sınıf

“Ben Charlie'nin yerinde olsaydım babamın bana neden abim Raymond'dan bahsetmediğini merak ederdim. Çünkü film ilerledikçe Raymond'un ne kadar yetenekli, iyi kalpli ve sıcak kanlı biri olduğunu gözlemleyebiliyoruz. Eğer Charlie olsaydım, geç tanışmamıza rağmen böyle bir abim olduğu için mutlu olurdum. Aynı zamanda abimin otizm spektrum bozukluğuna sahip bir birey olmasına rağmen, kararlılıkla başarılı olarak insanlara otizm spektrumbozukluğunun bir engel değil özgünlük, farklılık olduğunu kanıtlamasıyla gurur duyardım.”
Setenay Yıldırım – 9. Sınıf

“Charlie'nin yerinde olsam çok şaşırır ve bu şokun üstesinden biraz zor gelirdim. Şoku atlattığımda da mutlu mu olsam üzgün mü olsam ona da karar veremezdim. Büyük bir karmaşanın içinde bulurdum.”
Zeynep Serra Erdem – 9.Sınıf

“Rain Man filminde Tom Cruise'un canlandırdığı Charlie karakteri yerinde ben olsaydım, babamın hiç tanımadığım abimin üzerine miras bırakmasıya hem hayal kırıklığına uğrar, hem de heyecanlanırdım. Tüm hayatım boyunca bir abimin olmasından habersiz olmak beni beraber olsaydık yapabileceklerimizi düşünmeye sürükler ve onu bulmak, yaşayamadıklarımızı telafi etmek için elimden geleni yapardım. Onunla tanıştığım an bir aile gibi olmak, abi kardeş ilişkisi yaşamak isterdim.”
Melis Erkut – 9.Sınıf


Farkındalık Filmleri çalışması kapsamında incelediğimiz ikinci film ise Forrest Gump oldu. 
Düşük zeka seviyesine sahip engelli bir çocuk olan Gump’ın çocukluğuyla başlayan hikayemiz, Forrest’ın devlet okuluna kabul edilmeyişi sonucunda annesinin yoğun çabaları ile özel bir okula başlaması ile hareketlenir ve bu yıllardan itibaren hayatını değiştirecek olan biri ya da birileriyle karşılaşan Forrest’ın bu şansı yaşantısı boyunca devam eder ve ona macera dolu birçok olayın içerisinde yer alma fırsatı sunar. Öğrencilerimiz dForrest Gump filminde en beğendikleri replikleri kullanarak birbirinde güzel görsel çalışmalar hazırladılar. İşte bu çalışmalardan bazı örnekler:

  

Temple Grandin, Amerikalı hayvan bilimi uzmanı ve Colorado Devlet Üniversitesi’nde profesör, yazar, otizm aktivisti ve hayvancılık sektöründe hayvan davranışları alanında danışmandır. Hug box (“sarılma kutusu”) ismi verilen, otistik çocukları sakinleştirmek için kullanılan bir cihaz geliştirmiştir. Yaşamı Temple Grandin isimli ödüllü biyografik filmin konusunu oluşturur. 

Öğrencilerimiz Farkındalık Filmleri çalışması kapsamında Temple Grandin filmini izledikten ve hayatı hakkında araştırma yaptıktan sonra Temple Grandin’in en etkilendikleri özelliklerini hazırladıkları görsel tasarımlarla anlattılar.